Dobre sąsiedztwo. Projekt ekologiczno-obywatelski dla młodzieży z gminy Wieniawa

„Dobre sąsiedztwo” to pełen energii projekt edukacyjny, w ramach którego młodzież z gminy Wieniawa połączyła ekologię, zaangażowanie obywatelskie i działania artystyczne z nowoczesnymi formami komunikacji. Wyrósł z potrzeby budowania świadomej, odpowiedzialnej wspólnoty – bliskiej naturze, otwartej na świat i gotowej do realnych zmian tu i teraz.

Punktem wyjścia była konferencja inauguracyjna oraz wykład „Sztuka i natura” Małgorzaty Karkosz, który wprowadził uczestników w historię sztuki ekologicznej w Polsce i zainspirował do refleksji nad związkiem między twórczością a naturą. Przez kolejne miesiące młodzież rozwijała swoją wiedzę i umiejętności podczas licznych bloków tematycznych i działań terenowych.

Warsztaty nowych mediów (prowadzone przez Piotra Piastę) pozwoliły uczestnikom poznać podstawy komunikacji wizualnej i cyfrowej. Młodzież stworzyła profil projektu w mediach społecznościowych, stronę internetową, uczyła się autoprezentacji, tworzenia treści graficznych, gifów, filmów w technice VR oraz mikrofotografii przyrodniczej. Szczególną wartością była nauka komunikowania tematów ekologicznych i obywatleskich w sposób atrakcyjny, zrozumiały i angażujący.

Warsztaty artystyczno-przyrodnicze, opracowane przez Małgorzatę Karkosz, rozwijały wiedzę o lokalnych zasobach naturalnych, bioróżnorodności i ochronie środowiska. Uczestnicy tworzyli lapbooki, zielniki, ogrody w słoikach, gliniane doniczki i prace inspirowane krajobrazem Wieniawy. Poznali także działania współczesnych artystów zaangażowanych w tematykę ekologiczną – takich jak Cecylia Malik czy Teresa Murak – oraz inspirowali się aktywizmem młodzieżowym na przykładzie Grety Thunberg i Młodzieżowego Strajku Klimatycznego.

Blok edukacji globalnej i ekologicznej prowadzony przez ekspertów z WWF Polska oraz Ośrodka Działań Ekologicznych „Źródła” dotyczył m.in. odpowiedzialnej konsumpcji, zmian klimatycznych, zrównoważonego rozwoju i globalnych współzależności. Zajęcia zachęcały do aktywności społecznej i refleksji nad wpływem codziennych decyzji na stan świata, jednocześnie ukazując, jak lokalne działania mogą wpisywać się w globalny kontekst.

Warsztaty diagnozy lokalnych potrzeb, prowadzone przez Magdalenę Ochał i Annę Woźniak, oparte były na metodzie Design Thinking. Uczestnicy stworzyli prototyp „Śmieciożera” – urządzenia do selektywnej zbiórki odpadów. Projekt poprzedziła autorska ankieta diagnozująca postawy młodzieży wobec ekologii i aktywności społecznej. Dzięki tym zajęciom młodzież uczyła się, jak projektować użyteczne rozwiązania społeczne, badać potrzeby mieszkańców i planować zmiany odpowiadające na lokalne wyzwania.

Działania obywatelskie były istotną częścią projektu. Wspólnie z młodzieżą zrealizowano szereg inicjatyw w przestrzeni publicznej – powstał domek dla owadów i kwietna łąka, mural, ścieżka edukacyjna, a ceramiczne wlepki z ekologicznymi hasłami trafiły do mieszkańców. Młodzi uczestnicy przekonali się, że mogą realnie wpływać na swoje otoczenie – pod warunkiem współpracy z lokalnymi instytucjami. Efektem była także aktywizacja samorządowa – część uczestników dołączyła do nowo powstającej Młodzieżowej Rady Gminy Wieniawa, a inspiracją był webinar z Radnymi z Młodzieżowej Rady Miasta Poznania.

Zwieńczeniem projektu było świętowanie Dnia Ziemi – tym razem w formule online. Powstały wtedy scenariusze zajęć, ekologiczne quizy, krzyżówki oraz nagranie eko-bajki w formie teatrzyku Kamishibai. Najbardziej zaangażowane klasy ze Szkoły Podstawowej w Wieniawie zostały nagrodzone eko-biblioteczką – zestawem wartościowych książek o przyrodzie i ekologii.

Projekt podsumowaliśmy w Podręczniku dobrych praktyk, który gromadzi doświadczenia, metody i scenariusze możliwe do wdrażania w innych gminach i szkołach. Jego celem jest wspieranie młodych ludzi w budowaniu postaw obywatelskich, ekologicznych i prospołecznych.

„Dobre sąsiedztwo” to nie tylko tytuł – to idea. To projekt, który pokazał, że edukacja ekologiczna i obywatelska może i powinna być zintegrowana, twórcza i oparta na współdziałaniu. Że warto oddać głos młodzieży i wspólnie z nią budować przestrzeń przyjazną ludziom i przyrodzie.